Ích mẫu chỉ nên dùng cho những trường hợp bế kinh (lâu mới có kinh), vô kinh (không có kinh), thống kinh (đau bụng khi có kinh) và nên dùng theo chỉ định cụ thể của bác sỹ.
Vì cao ích mẫu nổi danh là thuốc điều hòa kinh nguyệt nên nhiều chị em cho rằng kinh không đều thì đều có thể dùng chúng. Thực chất có những trường hợp, ích mẫu không có tác dụng mà còn gây hại.
Những người rong huyết, băng huyết không nên dùng ích mẫu vì sẽ làm chảy máu nhiều hơn.
Rong kinh hơn vì ích mẫu
Chị Minh Thanh ở đường số 7, Q.2, Tp.HCM thường bị kinh nguyệt kéo dài từ 7-12 ngày, có tháng lên tới 15 ngày, máu kinh ra nhiều và chu kỳ không đều. Mỗi lần đến kỳ kinh là người chị xanh rớt, mệt mỏi, hay ngáp và sụt cân, da khô. Nghe nhiều người mách, chị mua cao ích mẫu về uống. Mỗi ngày chị uống 2 thìa cao ích mẫu (cao nguyên chất do người thân tự nấu, không chế thành thành dạng viên) nhưng tình hình vẫn không giảm.
Tháng vừa rồi, kinh nguyệt của chị kéo dài đến 20 ngày chưa dứt, mỗi lần ra rất nhiều khiến chị Thanh muốn ngất xỉu. Lo lắng nên chị đi khám. Bác sĩ kết luận chị bị rối loạn nội tiết tố và kê thuốc nội tiết. Chị liền hỏi “Vậy em có thể dùng cao ích mẫu được không?”. Nghe xong, bác sĩ xua tay ngay và tỏ ra không vui: “Ích mẫu hoạt huyết càng làm máu ra nhiều, em càng uống càng bị rong kinh, sao có thể tùy tiện như vậy chứ”. Lúc này chị mới biết ích mẫu giúp điều kinh nhưng không phải cho mọi đối tượng.
PGS.TS. Phùng Hòa Bình, Trưởng Bộ môn Dược học cổ truyền, Đại học Dược Hà Nội cho rằng: Nói cao ích mẫu trị chứng rối loạn kinh nguyệt là một cách nói chung chung nên nhiều người hiểu lầm. Ví dụ vòng kinh khoảng 5 ngày hay 50 mới có kinh đều gọi là rối loạn kinh nguyệt. Nhưng trong trường hợp cứ 5-7 ngày lại có kinh thì không cần dùng cao ích mẫu. Đặc biệt ích mẫu không nên dùng cho các trường hợp băng huyết, rong huyết. Nguyên nhân là ích mẫu hoạt huyết nên khi đang chảy máu mà dùng ích mẫu thì làm chảy máu tăng lên. Những người kém đông máu mà uống ích mẫu sẽ tăng nguy cơ chảy máu, gây bất lợi cho sức khỏe và có thể xảy ra những biến chứng khó dự đoán. Những trường hợp rong kinh nhưng do cường estrogen thì ích mẫu càng không có tác dụng.
Ích mẫu chỉ nên dùng cho những trường hợp bế kinh (lâu mới có kinh), vô kinh (không có kinh), thống kinh (đau bụng khi có kinh) và nên dùng theo chỉ định cụ thể của bác sỹ.
Dùng nhiều gây mệt mỏi
Mặc dù có nguồn gốc thảo dược nhưng ích mẫu cũng cần được dùng theo liều lượng nhất định. TS. Phùng Hòa Bình cho hay ích mẫu an toàn ở liều điều trị 6-30g/ngày và liều thường dùng 6-12g/ngày. Khi sử dụng quá liều sẽ gây cảm giác mệt mỏi, tăng tiết mồ hôi, tăng cường nhạy cảm đau, tức ngực, khó thở, suy nhược.
Việc dùng quá liều cũng gây kích thích cơ quan tiêu hóa làm tiêu chảy hoặc kích ứng dạ dày. Trên cơ quan sinh dục, liều ích mẫu quá cao có thể làm chảy máu tử cung. Với những chị em có tiền sử hạ huyết áp thì càng phải đặc biệt cẩn trọng khi dùng bởi ích mẫu có tác dụng hạ huyết áp.
Cẩn thận hiếm muộn
Trên nhiều diễn đàn như webtretho, lamchame… đang có nhiều thông tin trái chiều nhau. Một luồng thông tin cho rằng dùng cao ích mẫu khi có thai sẽ làm sảy thai, nhưng một số người khác cho rằng uống ích mẫu giúp trứng rụng đều và hỗ trợ việc mang thai. Theo bác sĩ Bình thì ích mẫu không tốt cho những người đang muốn sinh con. Thử nghiệm trên chuột cho thấy: Những con chuột uống nước sắc ích mẫu với liều 15-17,5g/1 sau 2-4 ngày các con chuột tham gia thử nghiệm đều bị sảy thai. Vì vậy phụ nữ mang thai không nên dùng ích mẫu và các chế phẩm của nó.
Thử nghiệm trên súc vật còn cho thấy ích mẫu có tác dụng ngừa thai. Do đó, những người hiếm muộn thì thận trọng và không nên dùng. Nếu vì vòng kinh không đều khiến khó có con, bạn nên đến khám bác sĩ để điều trị bằng phương pháp khác chứ không nên trông chờ vào cao ích mẫu.
